Een archetype is een terugkerend universeel symbool, patroon of thema die al naar gelang tijd, plaats en cultuur verschillend wordt ingevuld en waarvan de betekenis steeds herkenbaar blijft. Archetypes representeren universele menselijke ervaringen, emoties en karaktertrekken. Carl Gustav Jung introduceerde het concept van archetypes. Hij zei dat archetypes als een soort blauwdruk in ons collectieve onbewuste liggen.
Een archetype vormt een krachtenveld in het onbewuste die ons gedrag aanstuurt. Het zijn instinctieve krachten. Voorbeelden van archetypen zijn de held, moeder, kind en de magiër.
De invulling van een archetype is individueel. De een denkt aan een verzorgende moeder, de ander aan een moeder die zich overal mee bemoeit of juist vaak boos en afkeurend is. Er zijn immers meer verschijningsvormen van een moeder. Eigen ervaringen en ervaringen die overgeërfd zijn van onze ouders spelen hier ook een rol in. Deze overervingen zijn transgenerationeel.
In eerder werk noemde Jung archetypes als beelden, oerbeelden. Dit was een eenvoudige uitleg wat een archetype is. Later heeft hij dit concept breder getrokken. Schaduw is daar een voorbeeld van. Ook gebeurtenissen als geboorte, huwelijk en dood zijn archetypisch.
Schaduw
Een essentieel archetype in de Jungiaanse analytische psychologie is de schaduw. Het representeert de donkere en onbewuste aspecten in de individuele persoonlijkheid. Je schaduw bewust worden en integreren is een belangrijke stap naar zelfbewustzijn en persoonlijke groei. Jungianen noemen dit schaduwwerk. Carl Gustav Jung heeft meer speciale archetypes gedefinieerd zoals persona, animus en anima.
Mythen, sprookjes en storytelling
Archetypen komen voor in mythen, sagen, sprookjes en ook in dromen. Ook in storytelling maakt men gebruik van archetypen. De beste storytellers zijn mogelijk toch wel Disney. In deze verhalen komen altijd archetypen voor. Disney weet als geen ander universele thema’s en emoties te benutten. Mensen van alle leeftijden en culturen herkennen dit direct en daarom zijn deze films ook zo populair.
De held: Disney presenteert allerlei heldhaftige karakters die op hun reis allerlei uitdagingen aangaan om hun lot te vervullen. Bijvoorbeeld is Simba in de Lion King.
De prinses: Het prinsessen archetype wordt vaak gebruikt voor puurheid, onschuld, een verlangen naar avontuur, liefde en vrijheid. Iconische Disney prinsessen zijn Sneeuwwitje, Assepoester en Belle.
De helper: Vaak zorgen de helpers voor wat ontspanning en humor. Zij zijn een gids voor de held. Timon en Pumbaa uit de Lion King. Olaf uit Frozen.
De schurk: Vaak zie je bij Disney een schaduw archetype die het tegenovergestelde is van de held. Vaak is deze jaloers, hebzuchtig en een honger naar macht. Scar uit de Lion King.
Archetypen en motivatie
Archetypen kunnen sterke emoties oproepen en daardoor sterk motiveren. Wie wil er nu niet (een keer) de held zijn? Als je een held voor ogen hebt als voorbeeld, nodigt dit uit tot actie en concrete prestaties. Een held gaat uitdagingen aan, stapt uit de comfortzone. De betekenis van het archetype de held brengt je moed, veerkracht en zelfontdekking. Archetypes zijn een bron van inspiratie en motivatie.
Door jezelf te verbinden met een archetype, stap je uit je comfortzone. Volgende blog zal gaan over de magiër en de creativiteit die dit brengt.
Betekenis en archetype
Door jouw eigen archetypen beter te leren kennen, leer je ook je eigen betekenis beter kennen. Wat motiveert jou? Welke betekenis past bij jou? Wat is jouw rol? Wat kan je, wat wil je en wie ben jij?
Wil jij jouw archetypen beter leren kennen?
Beschik jij over leiderskwaliteiten of ben je meer een manager? Help je graag anderen mensen? En is het een natuurlijk archetype dat werkelijk bij je past, of is het aangeleerd en gedraagt het zich als schaduw? Als je doet wat bij je past, geeft dit energie. Je wordt meer jezelf.
Ik werk met een talentenmeting waarbij jij jouw archetypen en de bijbehorende talenten en kwaliteiten ontdekt. Hoe kan jij jouw eigen natuurlijke mogelijkheden verder ontwikkelen?
Wil jij jouw schaduw beter leren kennen? Ook schaduwwerk komt vlot naar voren in deze talententest. Confronterend? Ja zeker … en leerzaam. Je zal jouw energie beter kunnen inzetten.
Als jij jouw mogelijkheden beter wil leren kennen en wat jou nu echt motiveert, juist dan is deze talentenmeting een goed idee.